Hoe maak je zelf een goed kleurenplan, stap 3…

Kort samengevat ging stap 1 over het analyseren en vastleggen van de bestaande situatie. Stap 2 ging over de gewenste toekomstige situatie. Nog niet concreet, maar qua gevoel.

In stap 3 ga ik je iets vertellen over de kleurencirkel van Johannes Itten. Wees niet bang, ik zal je niet vermoeien met een ellenlang verhaal (nouja, misschien toch een beetje). Maar zonder theorie kun je geen goed kleurenplan maken.

kleurencirkel van Johannes Itten

In de kleurencirkel van Johannes Itten kun je heel goed zien wat kleuren doen ten opzichte van elkaar. Geven ze rust of spanning. Vullen ze elkaar aan of geven ze contrast. Als kleurspecialist kan ik deze cirkel wel dromen, maar toch gebruik ik ‘m heel vaak. Soms omdat ik niet weet waar ik moet beginnen, meestal om mijn klanten uit te leggen waarom ik een bepaalde combinatie adviseer.

Even heel kort wat je al geleerd hebt op de kleuterschool. Er zijn drie primaire kleuren – rood, blauw en geel. Die kleuren zijn primair omdat ze niet ontstaan door het mengen van kleuren. In de cirkel vormen ze het driehoekje in het hart. Heel veel kleurspecialisten werken overigens met een ander systeem, namelijk vier primaire kleuren. In die leer geldt groen als een primaire kleur. Dit omdat onze ogen receptoren hebben voor licht & donker, geel & blauw, en rood & groen. Dit is echter voor veel mensen zo omschakelen, dat we het voor nu laten bij het klassieke denken zoals het wordt onderwezen.. drie primaire kleuren.

Pas primaire kleuren in je interieur voorzichtig toe. Ze zijn vooral geschikt als accentkleuren. Te veel leidt ertoe dat je huis eruit gaat zien als een kinderdagverblijf. Ook in de natuur zie je primaire kleuren alleen als accenten toegepast. Bloeiende bloemen, bessen, insecten, slangen.. Je moet er niet aan denken dat het gras rood zou zijn..

Dan zijn er de secundaire kleuren. Die ontstaan door het mengen van twee primaire kleuren – paars, oranje en groen. En de tertiaire kleuren die ontstaan door het mengen van een primaire met een secundaire kleur. Dit is allemaal nog niet zo boeiend, maar je moet het toch weten.

(split-) complementaire kleuren

Interessant wordt het als je het gaat hebben over de invloed van kleuren op elkaar. Kleuren die recht tegenover elkaar in de cirkel liggen worden complementair genoemd. Ze vormen het grootst mogelijke contrast als ze bij elkaar gebruikt worden. Hierbij hoeven ze niet eens recht tegenover elkaar te liggen in de cirkel. Bijna recht is ook al goed voor flink wat contrast (dit wordt split-complementair genoemd, zie de afbeelding hierboven).

De slager legt peterselie op de rosbief en de biefstuk. Het groen van het kruid laat het vlees extra rood lijken. Heb je dus een rode bank, en wil je dat deze bank wat minder rood lijkt, dan los je dit niet op door er groene kussens in te leggen.. sterker nog, de bank zal extra rood lijken!

analoge kleuren

Kies je kleuren die dicht bij elkaar liggen in de kleurencirkel, dan kies je voor een analoog kleurenschema. De eerder genoemde rode bank zal minder rood lijken als je er oranje kussens in legt, dan met groene kussens. Wil je het rood echt wat dempen, dan zullen zand- en kiezelkleuren het meeste voor je doen.

monochromatische of ton-sur-ton kleuren

Wat in onze interieurs het meeste voorkomt is het monochromatische kleurenschema. Ofwel, ton-sur-ton. Een tijdje geleden zag je overal zand- en koffie-verkeerdkleuren. Nu zijn de kiezelkleuren goed vertegenwoordigd op beurzen en in winkels. Voordeel van deze kleurencombinaties is dat ze heel rustig zijn en goed mengen met accentkleuren. Nadeel is dat het erg saai kan worden.

In de afbeelding helemaal boven aan dit verhaal zie je een monochromatisch kleurenschema, met heel subtiel wat rood en blauw. Door deze kleuren toe te voegen wordt het beeld niet saai. Dit is natuurlijk heel makkelijk thuis toe te passen. Bloemen, kaarsen, kussens, een kleed op de grond met wat kleur.. Je verandert je interieur met een paar accessoires compleet.

Hoe gebruik je nu de kleurencirkel in je eigen interieur? Heel simpel. In stap 2 heb je uitgezocht wat je wilt, nog niet concreet maar qua gevoel. Nu kun je dat, met de opgedane kennis over kleur concreter gaan maken. Wil je meer rust, kies dan de kleuren van je interieur ton-sur-ton. Zo krijg je vanzelf meer rust en ruimte in je interieur. Vind je de huidige situatie een beetje saai? Dan past het analoge kleurenschema meer bij je. Voeg bijvoorbeeld aan een interieur met blauw als accentkleur een beetje groen toe, en er ontstaat een veel spannender geheel.

Wil je echt knallen, dan kun je kiezen voor (split-)complementaire kleuren. Kijk hier wel mee uit. Je interieur gaat er al heel snel bont en rommelig uitzien. Ik werk zelf het liefst alleen in details met complementaire kleuren. Bijvoorbeeld een geel of oranje stiksel in een blauw kussen. Of een groene plant naast een rode bank.

Nu je meer weet over kleur kun je een kleurenschema gaan maken. Er zijn twee websites die je kunnen helpen en inspireren. Histor heeft een super site en ook met de Color Scheme Designer kun je een heel mooi kleurenplan maken.

Houd er rekening mee dat kleuren altijd veel heftiger over komen op een wand, dan op een klein kleurstaaltje. Het is niet onverstandig om eerst een proefstukje te schilderen. Doe dit op een onopvallende plek, of op een hardboard plaat. Voordeel van een losse plaat is dat je op verschillende wanden kunt kijken wat het effect is.

Licht heeft heel veel invloed op kleur. Het kan zijn dat een kleur in de ene kamer prachtig is, en in de andere kamer juist helemaal niet. Bekijk de kleuren dus in de ruimte waarin je ze toe wilt passen. En houd de stalen of de losse plaat tegen de wand. Je kunt kleuren niet beoordelen vanaf de keukentafel.

Mooie boeken om inspiratie op te doen op het gebied van kleur zijn: Wonen in wit van Atlanta Bartlett (voor liefhebbers van neutrale kleuren), Mijn huis! van Marijke Schipper en Woon met lef van Marie-Gon Vos (voor liefhebbers van fellere kleuren).

Kom je er niet uit? Dan ben je bij mij natuurlijk aan het goede adres. Je kunt deelnemen aan een workshop (kijk in de Agenda voor de diverse data), maar je kunt ook een afspraak maken voor advies bij je thuis of op je werk. Maak een afspraak via nancy@kleurkleur.nl of reageer op dit blog.

PS: De foto komt weer van het Perscentrum Wonen. Styling en fotografie: Sunna en Marc van Praag.